Μπορεί να έχετε παρατηρήσει ιδιοκτήτες γατών με πολλές γάτες να τα πάνε καλά μεταξύ τους ή ίσως αδέσποτες γάτες να σχηματίζουν ομάδες στο δρόμο και να αναρωτιέστε αν οι γάτες είναι πραγματικά ζώα “αγέλης”.
Η απλή απάντηση είναι όχι. Οι γάτες δεν είναι ζώα αγέλης. Οι γάτες είναι μοναχικά αρπακτικά ζώα, όπως οι άγριοι πρόγονοί τους. Τα μοναχικά αρπακτικά είναι ζώα που κυνηγούν μόνα τους, γεγονός που τους επιτρέπει να επιβιώνουν μόνα τους στην άγρια φύση. Όπως και οι άγριοι πρόγονοί τους, οι οικόσιτες και οι άγριες γάτες παρουσιάζουν ενστικτωδώς μοναχική συμπεριφορά. Μέσω της προσαρμογής στο περιβάλλον τους προσαρμόζονται στην ομαδική διαβίωση με τις δικές τους μοναδικές κοινωνικές δομές.
Για τις κοινωνικές δομές των γατών, η επικράτεια παίζει τεράστιο ρόλο μαζί με τη δυναμική αρσενικού-θηλυκού. Σε αυτό το άρθρο, συζητάμε αυτά τα σημεία για να κατανοήσουμε καλύτερα την κοινωνική δομή των γατών!
Οι γάτες και οι αποικίες τους
Για γειτονιές ή δημόσιους χώρους με αδέσποτες γάτες, μπορεί να τις βρείτε να σχηματίζουν ομάδες ή μικρές αποικίες στην ίδια περιοχή. Αυτή η συμπεριφορά μπορεί εύκολα να περάσει ως αγέλη, αλλά η δομή της δεν ταιριάζει με τον ορισμό της αγέλης. Οι γάτες μπορούν να σχηματίσουν αποικίες σε μια περιοχή με βάση τη διαθεσιμότητα τροφής και πόρων, αλλά δεν λειτουργούν απαραίτητα ως ομάδα. Οι γάτες εξακολουθούν να κυνηγούν και να αναζητούν πόρους μόνες τους και όχι σε ομάδα.
Οι γάτες μπορούν, ωστόσο, να δημιουργήσουν σχέσεις συνεργασίας. Η πλειονότητα αυτών είναι μητρικής φύσης, όπου τα θηλυκά και τα γατάκια συνεργάζονται για να επιβιώσουν. Στενές σχέσεις μπορούν επίσης να δημιουργηθούν από ορισμένες γάτες, ενώ έχουν ελάχιστη έως καθόλου αλληλεπίδραση με άλλες στην ίδια αποικία. Αυτές οι αποικίες γατών δεν έχουν τους διακριτούς ρόλους και την κοινωνική ιεραρχία που παρατηρούνται σε άλλα καθιερωμένα ζώα αγέλης.
Για τις γάτες, η ανάπτυξη αποικιών και κοινωνικών ομάδων είναι προϊόν του περιβάλλοντος και όχι άμεσο μέσο επιβίωσης. Αυτές οι αποικίες μπορούν επίσης να επιβιώσουν μόνο εάν δεν υπάρχει ανταγωνισμός για τους πόρους.
Οικόσιτες γάτες
Για τους ιδιοκτήτες γατών που έχουν στην κατοχή τους πολλές γάτες ή άλλα ζώα ως κατοικίδια, οι γάτες μπορούν να αναπτύξουν κοινωνικές σχέσεις. Μπορούν να δημιουργήσουν στενές σχέσεις με τους ανθρώπους τους και μάλιστα να αναπτυχθούν και να βασίζονται στη συντροφιά τους. Μπορούν επίσης να αναπτυχθούν και να σχηματίσουν σχέση με σκύλους και άλλα κατοικίδια ζώα στο νοικοκυριό.
Η δυναμική των αρσενικών και θηλυκών στις αποικίες γατών
Όταν σχηματίζονται αποικίες, είναι κατά κύριο λόγο θηλυκές. Οι αποικίες γατών είναι μητρογραμμικές στη φύση τους. Ολόκληρη η κοινωνική δομή βασίζεται στη μητρική και θηλυκή συγγένεια. Οι αρσενικές γάτες, από την άλλη πλευρά, δεν αποτελούν γενικά μέρος των αποικιών γατών. Τα αρσενικά προτιμούν να ζουν και να κυνηγούν μόνα τους και μπορούν να βρεθούν στην περιφέρεια των περιοχών που επικαλύπτουν άλλες περιοχές και αποικίες αρσενικών.
Αν και μεγαλύτερες σε αριθμό, οι θηλυκές αποικίες τείνουν να έχουν μικρότερες επικράτειες σε σύγκριση με τα αρσενικά. Οι θηλυκές αποικίες επιλέγουν τα εδάφη τους σε σχέση με την αφθονία των πόρων σε σχέση με τα μέλη της αποικίας τους. Οι επικράτειες των αρσενικών είναι μεγαλύτερες λόγω της σημαντικής επικάλυψης μεταξύ των διαφόρων επικρατειών, επιτρέποντάς τους να κυνηγούν σε μεγαλύτερες περιοχές για τροφή.
Είτε πρόκειται για άγρια γάτα είτε για εξημερωμένη γάτα, τα αιλουροειδή είναι ενστικτωδώς μοναχικά αρπακτικά. Είναι εδαφικά ζώα που προτιμούν να ζουν και να κυνηγούν μόνα τους. Οι αποικίες γάτων και οι σχέσεις που παρατηρούνται τόσο στις άγριες όσο και στις εξημερωμένες γάτες σχηματίζονται μέσω της προσαρμογής στο περιβάλλον και όχι από την ανάγκη επιβίωσης.
Οι γάτες δημιουργούν βαθύτατους δεσμούς με τους ιδιοκτήτες τους, τα άλλα κατοικίδια ζώα, ακόμη και με άλλες γάτες, αλλά είναι στη φύση τους να ζουν και να επιβιώνουν μόνες τους.
Αστική Πανίδα του Δήμου Αθηναίων και Καταγραφή Γατοαποικιών
Οι γάτες αποτελούν σημαντικό μέρος του οικοσυστήματος ακόμη και στο αστικό περιβάλλον των μεγαλουπόλεων, όπως η Αθήνα. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ο Δήμος Αθηναίων έχει αναλάβει τη φροντίδα και τη στείρωση περισσότερων από 6,500 αδέσποτων γατών. Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι ο συνολικός αριθμός τους είναι πολύ μεγαλύτερος, καθώς αναγνωρίζουμε και τον μεγάλο αριθμό εθελοντών που φροντίζουν γι’ αυτές. Παρ’ όλα αυτά, μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει καμία πλήρης καταγραφή και χαρτογράφηση των γατοαποικιών μέσα στα όρια του δήμου μας, προκειμένου να έχουμε μια όσο το δυνατόν ακριβέστερη εικόνα του συνολικού αριθμού των γατών.
Με στόχο τη λειτουργία του δημοτικού κτηνιατρείου του Δήμου Αθηναίων μέσα στο καλοκαίρι, θέλουμε να ζητήσουμε τη βοήθεια όλων όσων φροντίζουν μία ή περισσότερες γατοαποικίες εντός του δήμου μας. Παρακαλούμε να συμπληρώσουν ένα απλό ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο που θα βρουν στον παρακάτω σύνδεσμο, παρέχοντας όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες. Με αυτόν τον τρόπο, η Αστική Πανίδα θα μπορέσει να συλλέξει όλα τα δεδομένα και να καταγράψει πλήρως τις αποικίες των γατών στον δήμο μας.
Με την έναρξη του κτηνιατρείου, όπου θα πραγματοποιούνται καθημερινές μαζικές στειρώσεις, θα είμαστε σε θέση, με βάση τις πληροφορίες από τα ερωτηματολόγια, να προγραμματίσουμε αυτές τις ενέργειες με οργανωμένο τρόπο, ανά αποικία και περιοχή. Έτσι, ελπίζουμε να ελέγξουμε την υπερπληθυσμιακή τάση των γατών στα επόμενα χρόνια.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι ο στόχος δεν είναι η εξάλειψη των γατών από τους δρόμους. Αντιθέτως, η προσπάθεια επικεντρώνεται στο να εξασφαλίσουμε ότι οι γάτες που ζουν εκεί είναι στειρωμένες και υγιείς, παρέχοντάς τους την απαραίτητη ιατρική φροντίδα, τροφή, νερό και ασφαλή καταφύγια. Επιπλέον, όλες οι πληροφορίες που παρέχονται μέσω των ερωτηματολογίων θα χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τους κανόνες του GDPR, ενώ κανένα προσωπικό δεδομένο ή στοιχείο που να δείχνει την ακριβή τοποθεσία της κάθε αποικίας δεν θα δημοσιοποιείται. Όλες οι πληροφορίες θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από την Αστική Πανίδα του Δήμου Αθηναίων για τους σκοπούς της καταγραφής των γατοαποικιών και της καταμέτρησης των γατών.
Ο σύνδεσμος για το ερωτηματολόγιο είναι: https://form.jotform.com/222353196822355. Μπορείτε να τον ανοίξετε από κινητό τηλέφωνο, τάμπλετ ή υπολογιστή. Προτείνουμε τη χρήση κινητού τηλεφώνου ή τάμπλετ για να συμπληρώσετε το ερωτηματολόγιο στο σημείο της αποικίας, ώστε να λάβουμε την τοποθεσία GPS της. Η διαδικασία μπορεί να πραγματοποιηθεί και χωρίς σύνδεση στο διαδίκτυο, και μπορείτε να υποβάλετε το ερωτηματολόγιο όταν συνδεθείτε σε Wi-Fi.
Για οποιαδήποτε διευκρίνιση μπορείτε να στέλνετε email στο [email protected]. Αν φροντίζετε κάποια γατοαποικία και δεν έχετε τις τεχνικές γνώσεις για την συμπλήρωση του ερωτηματολογίου, μπορείτε να τηλεφωνείτε στα 2103239201/202 και να αφήνετε τα στοιχεία σας ώστε να σας φέρουμε σε επαφή με κάποιον εθελοντή που θα σας βοηθήσει.
