Ως θηρευτές, οι γάτες γεννιούνται πλήρως εξοπλισμένες με μυτερά δόντια και τέσσερα σετ από κοφτερά νύχια. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ορισμένες γάτες καταφεύγουν στη χρήση τους εναντίον των ιδιοκτητών τους. Η επιθετικότητα των γατών είναι η δεύτερη πιο συχνή κακή συμπεριφορά των αιλουροειδών που παρατηρείται από τους συμβούλους συμπεριφοράς, αμέσως μετά τις περιπτώσεις που λερώνουν το σπίτι. Αυτό το άρθρο θα διερευνήσει τους τύπους επιθετικότητας της γάτας προς τον άνθρωπο και θα προσφέρει τρόπους αντιμετώπισης.
Παιχνιδιάρικη επιθετικότητα γατών
Μήπως το αιλουροειδές σας σκύβει κάτω από το τραπέζι του διαδρόμου έτοιμο να επιτεθεί στον πρώτο αστράγαλο που περνάει; Μήπως ορμάει στα δάχτυλα των ποδιών σας ενώ προσπαθείτε να κοιμηθείτε; Η επιθετικότητα παιχνιδιού είναι συχνή στα γατάκια και τους εφήβους. Αυτό το είδος επιθετικότητας παρατηρείται συχνότερα σε νοικοκυριά με μία γάτα, όπου η γάτα είναι μόνη της οκτώ έως δέκα ώρες την ημέρα.
Μπορείτε να προστατεύσετε τα δάχτυλα των ποδιών και τους αστραγάλους σας αυξάνοντας την καθημερινή ποσότητα διαδραστικού παιχνιδιού με τη γάτα. Οι απομιμήσεις ζωυφίων σε σύρματα, τα καλάμια ψαρέματος για γατούλες, τα ραβδιά με φτερά και τα ποντίκια σε σπάγκο που μπορούν να αναπηδήσουν λειτουργούν καλύτερα. (Για λόγους ασφαλείας, κρατήστε αυτά τα παιχνίδια μακριά όταν η γάτα δεν επιβλέπεται). Αν μπορείτε να προβλέψετε πότε είναι πιθανό να συμβούν οι επιθέσεις, πετάξτε ένα παιχνίδι μπροστά σας για να προσελκύσετε την προσοχή της γάτας μακριά από τα πόδια σας. Αποφύγετε το σκληρό παιχνίδι με τη γάτα και βεβαιωθείτε ότι όλα τα μέλη της οικογένειας συμμορφώνονται. Μπορεί επίσης να θέλετε να εξετάσετε το ενδεχόμενο να υιοθετήσετε μια νεαρή αιλουροειδή σύντροφο για τη γάτα σας που μένει μόνη στο σπίτι, ώστε να έχει μια διέξοδο.
Φόβος και αμυντική επιθετικότητα αιλουροειδών
Δύο από τους πιο επικίνδυνους τύπους επιθετικότητας αιλουροειδών είναι η επιθετικότητα φόβου/αμυντική επιθετικότητα και η επιθετικότητα ανακατεύθυνσης. Λόγω των στοιχείων φόβου και υψηλής διέγερσης αυτών των τύπων επιθετικότητας, μπορεί να προκύψουν βαθιά δαγκώματα.
Ενώ όλες οι γάτες φοβούνται κάτι, ορισμένες γάτες είναι πιο επιρρεπείς σε επιθετικές αντιδράσεις. Για παράδειγμα, ένα καλά κοινωνικοποιημένο γατάκι που προέρχεται από μια υγιή μητέρα είναι γενικά πιο σταθερό από ένα που κρατείται απομονωμένο από άλλους ανθρώπους και ζώα. Μπορείτε να βοηθήσετε τη γάτα σας και να αποφύγετε την επανάληψη της αμυντικής επιθετικότητας, διαπιστώνοντας πρώτα τι την στρεσάρει σε βαθμό που να αισθάνεται ότι πρέπει να προστατευτεί. Είναι νέοι άνθρωποι, δυνατοί θόρυβοι ή μια αλλαγή στο περιβάλλον; Αν ναι, δοκιμάστε να την εγκαταστήσετε σε ένα ήσυχο μέρος του σπιτιού όταν τα πράγματα γίνονται ταραχώδη και, στη συνέχεια, κάντε σχέδια για να ξεκινήσετε ένα πρόγραμμα απευαισθητοποίησης μόλις ηρεμήσουν τα πράγματα.
Κατ’ αρχάς, καθορίστε πόσο κοντά ή πόσο δυνατά πρέπει να είναι το τρομακτικό ερέθισμα στη γάτα για να την ανησυχήσει. Το σημείο εκκίνησης θα πρέπει να είναι ακριβώς μέσα στη ζώνη άνεσής του. Αν η γάτα σας φοβάται τους ξένους που μπαίνουν στην κουζίνα, βάλτε τους να ξεκινήσουν απλά σπρώχνοντας το κεφάλι τους στην πόρτα ή ακόμα και στέκοντας μερικά μέτρα έξω. Ζητήστε τους να αποφύγουν να κοιτάξουν τη γάτα. Αν η γάτα δεν φαίνεται να αγχώνεται, επιβραβεύστε την με μια νόστιμη μπουκιά. Επαναλάβετε τη διαδικασία μερικές φορές. Όταν η γάτα σας συμπεριφέρεται άνετα με την παρουσία τους, βάλτε τους να πλησιάσουν ένα βήμα πιο κοντά, να ξεστομίσουν μια ή δύο λέξεις ή να κάνουν μια κίνηση του χεριού τους – κάτι μικρό. Με την επανάληψη, η γάτα θα πρέπει να συνδέσει τις ανταμοιβές με την εμφάνιση των άλλοτε τρομακτικών ανθρώπων και στην πραγματικότητα να εξοικειωθεί μαζί τους, αν όχι να τους καλωσορίσει ευχαρίστως. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί να προμηθευτείτε ένα προϊόν κατά του άγχους από τον κτηνίατρό σας .
Επιβράβευση της κακής συμπεριφοράς
Την πρώτη φορά που η γάτα της Sheila, ο Childe Harold, επιτέθηκε στα δάχτυλα των ποδιών της ενώ εκείνη κοιμόταν, επρόκειτο απλώς για μια περίπτωση νυχτερινής επιθετικότητας στο παιχνίδι. Αλλά αντί να αγνοήσει τη συμπεριφορά του Harold, η Sheila έκανε ένα μοιραίο λάθος – εξαγόρασε την προσοχή του δίνοντάς του ένα πρωινό πριν από την αυγή. Αν και άθελά της, η Sheila έπεσε θύμα μαθημένης επιθετικότητας. Ο Harold έμαθε ότι αν επιτίθετο, αποκόμιζε ανταμοιβή. Είτε η ανταμοιβή είναι τροφή, είτε παιχνίδι είτε η παύση μιας ανεπιθύμητης δραστηριότητας, όπως η περιποίηση ή το κόψιμο των νυχιών, οι γάτες μαθαίνουν γρήγορα ότι πληρώνεται η επιθετικότητα.
Η απόσυρση της ανταμοιβής μπορεί τελικά να θέσει τέρμα στην επιθετικότητα, αλλά οι επιθέσεις μπορεί να χειροτερέψουν πριν σταματήσουν. Αν η γάτα σας σταματήσει να έχει αποτελέσματα από τις ανασταλτικές επιθέσεις της, μπορεί να καταβάλει μεγαλύτερη προσπάθεια για να προσπαθήσει να επιτύχει την επιθυμητή ανταμοιβή. Αγνοήστε τη συμπεριφορά χωρίς να ενδώσετε, και τελικά θα σταματήσει. Ωστόσο, αν οι επιθέσεις της γάτας σας είναι ιδιαίτερα βίαιες, ίσως είναι σοφότερο να τις αποφύγετε εντελώς ή να οπλιστείτε με ένα δοχείο πεπιεσμένου αέρα για να αποτρέψετε τη γάτα πριν το δάγκωμα ενταθεί.
Υπερβολική αντιμετώπιση της επιθετικότητας της γάτας
Έχετε βολευτεί στον καναπέ και χαϊδεύετε τη γάτα στην αγκαλιά σας, ενώ είστε απορροφημένοι στο αγαπημένο σας τηλεοπτικό δράμα.
Ξαφνικά, νιώθετε το τσίμπημα των δοντιών στο χέρι σας. Σε μια στιγμή, η γατούλα έχει πηδήξει από την αγκαλιά σας και περιποιείται τον εαυτό της στην άλλη άκρη του δωματίου. Τι συνέβη μόλις τώρα, ρωτάτε. Χωρίς να το καταλάβετε, ξεπεράσατε το όριο ανοχής της γάτας σας για χάδια. Προτού σας δαγκώσει, πιθανότατα σας έδωσε ανεπαίσθητα προειδοποιητικά σημάδια που πέρασαν απαρατήρητα – οι περισσότερες γάτες τεντώνουν την ουρά τους ή ακόμα και γυρίζουν γρήγορα το κεφάλι τους καθώς το χέρι φτάνει σε ένα απαγορευμένο σημείο και συχνά οι κόρες των ματιών τους διαστέλλονται.
Ενώ τα μη στειρωμένα αρσενικά είναι οι πιο επιθετικοί, τα θηλυκά και τα στειρωμένα αρσενικά μπορούν επίσης να περάσουν στην επίθεση από τα υπερβολικά χάδια. Οι συμπεριφοριστές δεν είναι ακριβώς σίγουροι για το τι προκαλεί την αντίδραση. Είναι η απτική διέγερση, ο αιφνιδιασμός μετά από έναν ελαφρύ ύπνο ή απλώς ο τρόπος της γάτας να βάλει ένα τέλος σε κάτι που αισθάνεται ότι έχει συνεχιστεί για πολύ καιρό; Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι να μάθετε να διαβάζετε τα διακριτικά σήματα της γάτας σας και να σταματήσετε το χάιδεμα.
Επιθετικότητα γάτας που προκαλείται από πόνο
Όταν μια γάτα πονάει, συχνά επιτίθεται σε αυτό που αντιλαμβάνεται ως την αιτία. Η σωματική τιμωρία και ο σκληρός χειρισμός μπορούν συχνά να προκαλέσουν αντίποινα – και επίσης δεν είναι ωφέλιμα για τη γάτα σας. Ωστόσο, κάποιος πόνος στη ζωή δεν μπορεί να αποφευχθεί. Οι κτηνίατροι συχνά βρίσκονται στο στόχαστρο της οργής των αιλουροειδών όταν κάνουν εμβόλια ή εξετάζουν μέρη του σώματος προκειμένου να κάνουν διαγνώσεις. Ο πόνος σε συνδυασμό με το άγχος της εισαγωγής σε ένα ξένο περιβάλλον μειώνει την ανοχή της γάτας στο χειρισμό. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλοί κτηνίατροι χρησιμοποιούν φίμωτρα που προστατεύουν τα μάτια της γάτας ή συγκρατητήρες με πετσέτες όταν χειρίζονται τη γάτα, αφού δεν μπορούν να αποφύγουν την πρόκληση κάποιας δυσφορίας. Αν χρειαστεί να βάλετε φάρμακα σε ένα μολυσμένο αυτί ή να αλλάξετε έναν επίδεσμο, ίσως χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε παρόμοια εργαλεία. Αυτή είναι μια φορά που το να προκαλέσετε λίγο πόνο είναι για το καλό της γάτας.
Επαναπροσανατολισμένη επιθετικότητα γάτας
Η ανακατευθυνόμενη επιθετικότητα μπορεί να είναι ο πιο επικίνδυνος τύπος επιθετικότητας. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν η γάτα διεγείρεται έντονα από έναν δυνατό, ξαφνικό θόρυβο, από τη θέα, τη μυρωδιά ή τους ήχους ενός άλλου ζώου ή από άγνωστους ανθρώπους ή μέρη. Με την αδρεναλίνη στα ύψη, ουρλιάζει, γρυλίζει, κοιτάζει επίμονα, παραμονεύει και επιτίθεται σε όποιον τυχαίνει να περνάει από δίπλα της. Οι ιδιοκτήτες που έχουν βιώσει από πρώτο χέρι αυτή τη μανία συχνά σημειώνουν ότι έπρεπε να “ξεκολλήσουν τη γάτα”. Υπερδιεγερμένη, η γάτα μπορεί να παραμείνει διεγερμένη και απειλητική για έως και έξι ώρες. Μετά από ένα από αυτά τα περιστατικά, είναι καλύτερο να απομονώσετε τη γάτα σε ένα σκοτεινό, ήσυχο δωμάτιο ή, αν ο χειρισμός της γάτας είναι αδύνατος, η οικογένεια να φύγει από το σπίτι για αρκετές ώρες. Η γάτα χρειάζεται χρόνο για να ηρεμήσει και να επανέλθει στο φυσιολογικό, διαφορετικά η διέγερση θα ενεργοποιήσει ξανά την επιθετικότητα της γάτας.
Ορισμένες ευαίσθητες γάτες συνεχίζουν να αντιδρούν υπερβολικά αν δεν απομακρυνθεί το ερέθισμα που τις ενεργοποιεί. Αυτό το ερέθισμα ποικίλλει σε κάθε περίπτωση. Μπορεί να είναι μια νέα γάτα που έχει μετακομίσει στην πίσω αυλή ή ένας γιος που επέστρεψε από το κολέγιο και επιμένει να παίζει μπάσκετ στο σπίτι. Η απομάκρυνση της αδέσποτης γάτας ή η κατάσχεση της μπάλας του μπάσκετ θα ήταν το λογικό πρώτο βήμα. Σε περιπτώσεις όπου η πηγή της ταραχής δεν μπορεί να απομακρυνθεί, θα μπορούσε να γίνει μια προσπάθεια απευαισθητοποίησης της γάτας στον στρεσογόνο παράγοντα. Λόγω του εγγενούς κινδύνου που ενέχει η ανακατευθυνόμενη επιθετικότητα, το πρόγραμμα αυτό είναι καλύτερο να πραγματοποιείται υπό την επίβλεψη ενός συμπεριφοριστή. Τα μέλη της οικογένειας θα πρέπει να διδαχθούν να αποφεύγουν τη γάτα εάν τα σήματα διέγερσης είναι εμφανή- εάν όμως η περίπτωση είναι σοβαρή και ο στρεσογόνος παράγοντας δεν μπορεί να απομακρυνθεί, μπορεί να είναι απαραίτητη η επανένταξη της γάτας σε ένα λιγότερο στρεσογόνο περιβάλλον.
Ο φόβος και το άγχος μπορεί να ωθήσουν την ήρεμη γάτα σας στα άκρα και να οδηγήσουν σε πληγές τόσο στη σάρκα όσο και στη σχέση σας. Με την παροχή μιας οδού διαφυγής για το φοβισμένο αιλουροειδές σας ή, αν είναι απαραίτητο, την εφαρμογή ενός προγράμματος απευαισθητοποίησης, το σπίτι σας θα γίνει και πάλι ένα ασφαλές καταφύγιο για όλους.
Επιθετικότητα της μητέρας γάτας
Η μητρική επιθετικότητα εμφανίζεται όταν μια νέα μαμά γίνεται υπερβολικά προστατευτική με τα γατάκια της. Με αυτόν τον τρόπο, θα διώξει τυχόν παρείσακτους. Αυτή η ορμονικά επηρεασμένη συμπεριφορά εστιάζεται συνηθέστερα και δικαιολογημένα σε άλλες γάτες, αλλά μπορεί να στραφεί και προς τον άνθρωπο.
Η μητρική επιθετικότητα είναι πιο προβληματική κατά τις πρώτες τρεις έως τέσσερις εβδομάδες μετά τη γέννηση, όταν τα γατάκια είναι πιο ευάλωτα. Αν η μητέρα γάτα σας επιτίθεται, διαχειριστείτε την επιθετικότητά της αφήνοντας την ίδια και τα γατάκια της μόνα τους για τις πρώτες εβδομάδες, αν όλα είναι υγιή. Καθώς τα γατάκια ωριμάζουν, δελεάστε τη μαμά από το παιδικό δωμάτιο για φαγητό ή παιχνίδι, ενώ ένα άλλο μέλος της οικογένειας κοινωνικοποιεί τα γατάκια. Αφού απογαλακτιστούν τα γατάκια, στειρώστε τη μαμά για να μην ξανασυμβεί ποτέ αυτή η δοκιμασία.
Εδαφική επιθετικότητα γάτας
Οι γάτες είναι εδαφικά πλάσματα. Τα αρσενικά και, σε μικρότερο βαθμό, τα θηλυκά διεκδικούν τα δικαιώματά τους ψεκάζοντας ούρα, ξύνοντας ή τρίβοντας λάδι από αρωματικούς αδένες σε δέντρα, πόρτες και άλλες επιφάνειες. Οι πηδηχτές διεκδικήσεων είτε διώχνονται είτε πολεμούνται.
Οι περισσότερες περιπτώσεις εδαφικής επιθετικότητας είναι μεταξύ γατών. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου το κατοικίδιο αιλουροειδές θα προσπαθήσει να διώξει άγνωστους ανθρώπους από την αντιλαμβανόμενη επικράτειά του. Πιθανότατα, ανταποκρίνεται στην οσμή άλλων ζώων πάνω στο θύμα του. Ζητήστε από τους καλεσμένους σας να πλυθούν και να φορέσουν φρεσκοπλυμένα ρούχα πριν από την επίσκεψη. Δυστυχώς, αυτού του είδους η επιθετικότητα, αν και σπάνια, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να επιλυθεί και αν εξακολουθεί να συμπεριφέρεται σαν όλοι οι επισκέπτες να είναι εχθροί, ο καλύτερος τρόπος για να διαχειριστείτε την κατάσταση είναι να τον περιορίσετε πριν φτάσει η παρέα.
Παθοφυσιολογική επιθετικότητα γάτας
Όταν ξυπνάτε ένα πρωί, ανακαλύπτετε ότι η συνήθως ήρεμη γάτα σας έχει ενεργοποιήσει την τίγρη μέσα της – δρώντας με επιθετικό τρόπο. Αλλά η επιθετικότητά του δεν φαίνεται να ταιριάζει σε καμία από τις κατηγορίες που συζητήθηκαν προηγουμένως σε αυτή τη σειρά. Τι πρέπει να κάνει ένας ταλαιπωρημένος ιδιοκτήτης; Να κατευθυνθεί κατευθείαν στο γραφείο του κτηνιάτρου!
Η παθοφυσιολογική επιθετικότητα μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μιας επώδυνης αντίδρασης σε προσκρούσεις στους πρωκτικούς σάκους, σε παθήσεις του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος, σε αρθριτικές αλλαγές, σε στοματικές αλλοιώσεις ή σε κάποια λοίμωξη. Ή μπορεί να είναι αντίδραση σε μια ιατρική πάθηση, όπως υποθυρεοειδισμός, υπερθυρεοειδισμός, επιληψία ή όγκος στον εγκέφαλο, ή μια νευρολογική διαταραχή που σχετίζεται με τραύμα, δηλητηρίαση, ισχαιμική εγκεφαλοπάθεια αιλουροειδών (εκφυλιστική εγκεφαλική νόσος) ή το “έξαλλο” στάδιο της λύσσας. Η προσεκτική παρατήρηση – και η κτηνιατρική βοήθεια, εάν είναι απαραίτητο – θα αποκαλύψει τον λόγο για την αχαρακτήριστη ιδιόρρυθμη ιδιοτροπία του.
Ανεξάρτητα από το είδος της επιθετικότητας, αν η γάτα σας παρουσιάζει κάποιο από αυτά τα σημάδια, είναι καιρός να αναλάβετε δράση. Αν νιώθετε αβέβαιοι για το ποια πορεία πρέπει να ακολουθήσετε, συμβουλευτείτε τον κτηνίατρό σας ή το τοπικό καταφύγιο για παραπομπή σε έναν ειδικό συμπεριφοράς αιλουροειδών. Αν και δεν μπορούν να επιλυθούν όλα τα προβλήματα επιθετικότητας, δεν θα ξέρετε πόσο επιτυχημένοι μπορείτε να είστε μέχρι να κάνετε το πρώτο βήμα.
