Η πρόσφατη περίπτωση κατά την οποία ένας 39χρονος εθελοντής από τη Θεσσαλονίκη δαγκώθηκε από δηλητηριώδες φίδι, ενώ προσπαθούσε να το απομακρύνει από σχολικό κτίριο της πόλης, είναι ένα από τα πολλά περιστατικά που συμβαίνουν ετησίως στη χώρα, τα περισσότερα από τα οποία ευτυχώς δεν είχαν θανατηφόρες συνέπειες.
Η γυναίκα υπέστη αναφυλακτικό σοκ μετά το δάγκωμα και διασωληνώθηκε με μηχανική υποστήριξη στο νοσοκομείο Παπανικολάου και νοσηλεύεται σε κρίσιμη αλλά ελεγχόμενη κατάσταση.
Η Ελλάδα φιλοξενεί επτά είδη δηλητηριωδών φιδιών, εκ των οποίων τα πέντε (όλα εχιδνά, δηλαδή οχιές) είναι δυνητικά επικίνδυνα για τον άνθρωπο, λένε οι ειδικοί.
Μύθοι και αλήθειες για την οχιά
Σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση, η επιστημονική αλήθεια είναι ότι οι οχιές δεν είναι επιθετικά ζώα προς τον άνθρωπο.
Πρόκειται για μικροσκοπικά τέρατα της φύσης που επιτίθενται πολύ σπάνια, μόνο αν νιώσουν ότι απειλούνται άμεσα.
Φτάνουν σε μήκος περίπου τα 90 εκατοστά, έχουν γραμμές “ζιγκ-ζαγκ” στο σώμα και αφήνουν δύο χαρακτηριστικά σημάδια στο σημείο του δαγκώματος.
Τα χαρακτηριστικά κάθε φιδιού είναι σημαντικά για τους επαγγελματίες υγείας ώστε να αναγνωρίζουν το είδος και να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα σε περίπτωση δαγκώματος.
Ποια είναι τα συμπτώματα μετά το δάγκωμα φιδιού;
Η βαρύτητα της δηλητηρίασης από δάγκωμα φιδιού εξαρτάται σύμφωνα με τους γιατρούς από την ηλικία και την γενική κατάσταση του θύματος, την θέση και το βάθος του δήγματος, το μέγεθος του φιδιού αλλά και από το αν μετακινήθηκε ή όχι το θύμα.
Τα τοπικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Πόνο
- Πρήξιμο
- Εκχύμωση
- Φυσαλίδες που επεκτείνονται καθώς η ώρα περνά
Σε περίπτωση που το δηλητήριο απορροφηθεί από τον οργανισμό, η βαρύτητα των συμπτωμάτων γίνεται μεγαλύτερη περιλαμβάνοντας:
- Εμετό
- Ζάλη
- Αδυναμία
- Εμπύρετο ρίγος
- Εφίδρωση
- Αιμορραγία
- Ταχυκαρδία
- Υπόταση
- Κατάσταση σοκ
Το δηλητήριο των ειδών οχιάς που συναντάμε στην Ελλάδα, είναι κυρίως κυτταρολυτικό και λιγότερο νευροτοξικό, υπογραμμίζουν οι ειδικοί, παράγοντας ιδιαίτερα σημαντικός καθώς δίνει χρόνο έγκαιρης μετάβασης στο νοσοκομείο.
Τι κάνουμε μέχρι να πάμε νοσοκομείο
Παρά τα όσα κατά καιρούς έχουμε δει σε φιλμ, σε περίπτωση δαγκώματος από οχιά, οι ειδικοί δεν συνιστούν να ρουφήξουμε το δηλητήριο, ούτε να κόψουμε το σημείο του δήγματος αφού υπάρχει περίπτωση να επιμολύνουμε έτσι περαιτέρω το τραύμα.
Το θύμα δεν πρέπει να περπατήσει και πρέπει να παραμείνει όσο το δυνατόν πιο ακίνητο, καθώς η ταχυκαρδία που προκαλείται από το στρες επιταχύνει την κυκλοφορία του δηλητηρίου. Ιδανικά, μετά την ακινητοποίηση, το δάγκωμα πρέπει να βρίσκεται πάνω από το επίπεδο της καρδιάς για να μειωθεί ο ρυθμός κυκλοφορίας.
Το τραύμα μπορεί να πλυθεί με σαπούνι και νερό, αλλά μην εφαρμόσετε πάγο στο σημείο του δαγκώματος και μην επιδέσετε το τραύμα.
Η νοσηλεία είναι απαραίτητη. Εκεί χορηγείται αντιτετανικός ορός και ο γιατρός θα αποφασίσει αν θα πρέπει να χορηγηθεί ή όχι και αντιτοξινικός ορός. Το φάρμακο αυτό μπορεί να χορηγηθεί μόνο από ερευνητικό προσωπικό, καθώς μπορεί να προκαλέσει σοβαρή αλλεργική αντίδραση σε ορισμένους ανθρώπους.
Στο εμπόριο κυκλοφορούν ειδικά “κιτ” για αντιμετώπιση δαγκώματος φιδιού, που μεταξύ άλλων περιέχουν και μικρές συσκευές άντλησης του δηλητηρίου από το σημείο του τσιμπήματος. Μελέτες ωστόσο δείχνουν ότι η ποσότητα του δηλητηρίου που απομακρύνεται δεν ξεπερνά το 2% και η προσπάθεια άντλησης μπορεί να τραυματίσει τον ιστό δημιουργώντας συνθήκες μόλυνσης.
Πώς μπορούμε να προστατευτούμε;
Οι οχιές είναι ληθαργικά φίδια, οπότε το πρώτο πράγμα που κάνουν όταν αντιληφθούν την παρουσία ενός ανθρώπου είναι να παραμείνουν ακίνητες. Εάν το φίδι αισθανθεί ότι έχει εντοπιστεί, θα προσπαθήσει να φύγει από την περιοχή. Εάν πιαστεί, θα κάνει έναν χαρακτηριστικό σφυριχτό ήχο για να τρομάξει τους απρόσκλητους επισκέπτες.
Θα δαγκώσει μόνο ως έσχατη λύση και μόνο όταν η απειλή είναι αρκετά κοντά ώστε να είναι απειλητική για τη ζωή.
Ακόμα και τότε, όμως, μόνο σε κάθε τρίτο δάγκωμα εγχέουν μια τοξίνη, καθώς η τοξίνη έχει σχεδιαστεί για να ακινητοποιεί το θήραμά τους, και σπάνια “χρησιμοποιούν” την τοξίνη.
Συνήθως συναντάται σε υγρές, ανοιχτές περιοχές. Στις αστικές περιοχές, ωστόσο, μεταφέρονται συχνά σε αυτοκίνητα που βρίσκονται προστατευμένα κοντά στις μηχανές.
Οι ειδικοί συνιστούν να φοράτε μπότες αναρρίχησης όταν επισκέπτεστε την ύπαιθρο, ιδίως το καλοκαίρι. Αυτό συμβαίνει επειδή όχι μόνο τα φίδια αλλά και οι σκορπιοί και οι πολύποδες είναι δηλητηριώδεις και μπορούν να τσιμπήσουν.
