Πολλοί ισχυρίζονται ότι όλες οι μέδουσες επικίνδυνες και αποτελούν δείγμα μόλυνσης των θαλασσών. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Το φαινόμενο της εμφάνισης των μεδουσών δεν είναι πρωτόγνωρο ιδιαίτερα στο Αιγαίο, ενώ η πληθυσμιακή έκρηξη που παρατηρείται κατά διαστήματα οφείλεται κυρίως στην υπεραλίευση και την κλιματική αλλαγή.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ μέδουσας και τσούχτρας
Ο όρος «μέδουσα» αναφέρεται στη δεύτερη φάση ανάπτυξης του βιολογικού κύκλου αυτών των ζελατινοειδών οργανισμών που ζει σε στα βάθη του ωκεανού. Η πρώτη φάση ανάπτυξης των συγκεκριμένων οργανισμών είναι ο «πολύποδας» ο οποίος προσκολλάται σε στερεά υποστρώματα του πυθμένα και στη συνέχεια αποκόπτεται για να αναπτυχθεί σε ενήλικη μέδουσα, η οποία και μετακινείται κατά κύριο λόγο με τη βοήθεια των ρευμάτων» εξηγεί ειδικός.
Η λέξη «τσούχτρα» είναι συνώνυμη με τη μέδουσα, αφού ο συγκεκριμένος όρος αναφέρεται στα είδη μεδουσών που προκαλούν «τσούξιμο» (εξ ου και ο όρος τσούχτρα) κατά την επαφή τους με το ανθρώπινο σώμα. Επομένως περιλαμβάνει εκείνα τα είδη τα οποία μπορούν να προκαλέσουν κνησμό σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος μας με τα οποία έρχονται σε επαφή αλλά και αλλεργικές αντιδράσεις.
Για παράδειγμα, το είδος Cotylorhiza tuberculata (καφέ-κίτρινο χρώμα) που αποτελεί ένα από τα κοινά είδη μεδουσών που εμφανίζονται σε διάφορες ελληνικές παραλίες είναι εντελώς «ακίνδυνη», μιας και δεν προκαλεί κανενός είδους κνησμό ή άλλη αντίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό. Αντίθετα, το είδος Pelagia noctiluca (μωβ-ροζ χρώματος) αποτελεί τσούχτρα καθώς προκαλεί από ενοχλητικό έως οδυνηρό τσίμπημα ή αρκετές φορές σοβαρότερες αντιδράσεις όταν έρθει σε επαφή με το ανθρώπινο σώμα.
Οι επικίνδυνες μέδουσες
Οι τσούχτρες-μέδουσες που μπορούν να θεωρηθούν επικίνδυνες στη θαλάσσια περιοχή της Μεσογείου είναι είδη των γενών Physalia, Carybdea, Rhopilema, Cassiopea, Pelagia. Στις ελληνικές θάλασσες, η πιο κοινή τσούχτρα παραμένει η Pelagia noctiluca (μωβ-ροζ χρώματος).
Ποιες είναι οι αιτίες αύξησης του πληθυσμού τους
Η εκτεταμένη εμφάνιση και αύξηση του πληθυσμού των μεδουσών σχετίζεται με την αύξηση της θερμοκρασίας, καθώς και με άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή. Επίσης, έχει σχέση με την υπεραλίευσης. Η παρουσία των μεδουσών δεν έχει άμεση σχέση με τη ρύπανση των θαλασσών.
Σε περίπτωση εμφάνισης μεδουσών στις παραλίες οι επιστήμονες συμβουλεύουν:
Όταν συναντάμε μέδουσες σε μια θαλάσσια περιοχή καλό είναι να αποφεύγουμε το κολύμπι, εφόσον δε γνωρίζουμε αν το είδος είναι επικίνδυνο για τον άνθρωπο. Το μόνο δε που μπορούμε να κάνουμε είναι να περιμένουμε να αλλάξει η διεύθυνση του ανέμου, αφού λόγω των θαλάσσιων ρευμάτων συγκεντρώνονται σε συγκεκριμένα σημεία.
Στη περίπτωση τσιμπήματος αποφεύγουμε το τρίψιμο στο σημείο επαφής, ξεπλένουμε με άφθονο θαλασσινό νερό και χρησιμοποιούμε αμμωνία και φαρμακευτικά σκευάσματα ειδικά για τσιμπήματα. Μπορείτε επίσης να τοποθετήσετε πάγο ή κρύες κομπρέσες στο σημείο. Αν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν και γίνονται εντονότερα είναι καλύτερα να επισκεφτούμε ένα νοσοκομείο ή ένα κέντρο υγείας. Παρόλα αυτά δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας αρκεί να είστε προσεκτικοί. Απολαύστε άφοβα τις διακοπές σας!
